امیر جلالدین شامی ازسرداران مملوک مصروشام بوده اقایی به نام ناصرفرج زمانی که امیرتیمورکورکانی با او وارد جنگ ، از ناصرفرج جداشده به پسر تیمورمی پیوندد. بهنام شاهرخ تیموری که زنش به نام فاطمه وبعضی ها می گویند خواهر گوهرشاد و بعضی ها می گویند دختر گوهرشاد با این حساب امیر چخماق یا داماد شاهرخ یا باجناق به هرحال با هم یک نسبتی دارند، دوبار به حکومت داری یزد میرسد. خیلی زیاد معلوم نیست ولی ازطریق بناهایی که میسازد یکی از ان کاروانسراهابوده که درسال(۸۲۵ه) که مشخصات این کاروانسرا به نام امیر جلال الدین چخماق شناخت شده است. سال(۸۲۳ه) در دفعه اول به حکومت یزد میرسد بعد ان یک فرد به نام امیرحمزه حاکم یزد میشود پس از مدتی برکنار می شود ودوباره امیر جلال الدین چغماق به حکوکت برمیگردد درسال(۸۳۹ه)یا(۸۴۰ه) که امیر چخماق فوت می کند
تاریخچه امیرچقماق
سال (۸۳۶ه) تمام مکان هایی که ساخته بود ضبط و ثبت میشود که مسجدی به نام مسجدجامع نو شروع به کار می کند. بعدازاینها در دوره قاجارمیگفتن مسجد چقماقیه که الان به ان مسجد جامع نو معروف است، که درسال(۸۳۶ه) شروع می کند و در سال 840 فوت می کند و همسرش درسال (۸۴۱ه) مسجد را تکمیل میکند و این کار باعث منشا خیروآبادی می شود. مثلا لای روبی یک قناتی را انجام می دادند تومنطقه به نام دیهوک یا اینکه یک کاروانسرا ویک قلعه می ساختند وتمام اینها به نام امیر چخماق و همسرش ضبط و ثبت شده است. مواردی از اقداماتی که انجام داده مثل ساخت یک حمام درکنارمسجدجامع ، کویر یزد یا مثلا ستی فاطمه همسرجلالدین دستور میدهد یک منبرسنگی ازجنس مرمرسا خته شود. یا تزيینات کنار محراب مسجد جامع ستی فاطمه تکمیل میشود ومنشا خیری ان ها دریزد به یاد مانده است.
بخش های امیرچقماق
دوچیز درتاریخ به خوبی وبدی جا می ماند که جلالدوله پسر زلو سلطان که خودش پسر بزرگ ناصرالدین شاه بوده از ان به نیکی یاد نمی شود وستی فاطمه ازامیرچغماق خواهش میکند که یک مجموعه درروستای دیهوک که خارج از شهربوده ساخته شود. چون کاروان ها که بعد ازغروب افتاب می آمدند استراحت کنند. چون درهای دروازه بسته میشود همه ازانها استفاده میکردند وبخش های مجموعه که مهم است سه مورد از انها مانده است ومابقیه انهاازبین رفته آن سه موردی که باقیمانده است، یکی مسجدجامع نو،اب انبارپنج بادگیر،گنبد یا بقعه ستی فاطمه.
بخش های از بین رفته امیرچقماق
چهاربخش ان از بین رفته یکی کاروانسرا که به دستور امیرچخماق ساخته شده و یکی دیگرمجموعه ان حمام بوده یکی دیگر ان خان اقا ومدرسه ساخته بوده است. اب انبارپنج بادگیری چون نزدیک ستی فاطمه است به نام اب انبار ستی فاطمه هم معروف واستفاده ای که از او می شود روی ان یعنی زیرسقف گنبدی یکی دیگر سقف وجود دارد که دران به عنوان زورخانه استفاده میشود.
